Ook als er sprake is van hulpverlening binnen ‘het gedwongen kader’ houden ouders het recht om betrokken te worden bij beslissingen die genomen worden. In Twente willen we dat dit meer gebeurt. De ‘regionale werkwijze jeugdbeschermingstafel’ kan hier verandering in brengen.
Kirstin Schothuis, implementatiecoördinator jeugdbeschermingstafel, legt uit: “Aan een jeugdbeschermingstafel gaan alle betrokkenen in gesprek over de veiligheid van de jeugdige. Het is van belang dat het gezin betrokken is bij de totstandkoming van de weging en het nemen van de beslissingen. De ouders (en jeugdigen vanaf 12 jaar) krijgen dan ook een prominente rol in dit proces. Zij zitten samen met de gemeente, Veilig Thuis Twente, de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) en de gecertificeerde instelling aan tafel. We praten niet meer óver gezinnen, maar mét gezinnen. Dit voorkomt escalatie en in sommige gevallen zelfs een uithuisplaatsing.”
Van 14 verschillende werkwijzen naar één regionaal beleid
Uit een inventarisatie blijkt dat de toeleiding en de overlegvormen tussen de ketenpartners binnen de jeugdbeschermingsketen per gemeente sterk verschillen. Om te zorgen voor betere afstemming in de keten heeft de ontwikkeltafel drie cruciale momenten benoemd waarop er overleg plaats zou moeten vinden tussen ketenpartners én gezinnen. Op het moment van zorg over de veiligheid, op het moment van afronden van het raadsonderzoek en op het moment dat de gecertificeerde instelling voornemens is de maatregel te beëindigen.
Risico’s en kansen op tafel
Karlijn, onderzoeker bij de Raad voor de Kinderbescherming, is enthousiast. “Je komt op deze manier sneller tot een concreet plan. Direct, tegelijk met alle betrokkenen. Bij de jeugdbeschermingstafel bespreken we de beschermende en risicofactoren, zoals we dat noemen. Is er sprake van een ontwikkelingsbedreiging bij de jeugdige? Is er al een hulpaanbod voor ouders of jeugdige dat een positieve bijdrage levert aan de ontwikkeling? Zijn ouders en jeugdige bereid de hulp te accepteren? Door er samen open over te praten komt elk perspectief op tafel. De ouders worden serieus genomen en er ontstaat (meer) begrip voor de moeilijke omstandigheden waarmee zij te maken hebben. Nu gaan al die gesprekken nog apart van elkaar. Als ik in een stuk lees ‘ouders staan niet open voor hulp’, is voor mij niet altijd duidelijk waardoor dit komt. In een gezamenlijk gesprek kom je er misschien achter dat ouders wel open staan voor hulp bij een andere organisatie.” Na dit eerste gesprek wordt (in gezamenlijkheid) besloten of de hulp vrijwillig verder kan of dat er een melding gedaan moet worden bij de Raad voor de Kinderbescherming.
Alle neuzen dezelfde kant op
Als de Raad voor de Kinderbescherming onderzoek heeft gedaan, dan wordt dit besproken aan de jeugdbeschermingstafel. “We zitten weer met dezelfde mensen om tafel,” vervolgt Karlijn. “We bespreken aan welke doelen gewerkt moet worden en er worden afspraken gemaakt. Door dit tijdens de jeugdbeschermingstafel te bespreken hoort iedereen op hetzelfde moment de afspraken. Nu gaat dit vaak over verschillende schijven, waardoor de kans op ruis groter is. Het is een stuk transparanter om het op deze manier vorm te geven. Ouders en jeugdigen weten precies wanneer wat gebeurt en hoeven hun eigen verhaal maar één keer te vertellen. Een stuk laagdrempeliger dus.” Uiteindelijk zijn er twee opties na dit moment: óf een overdracht richting een gecertificeerde instelling als er door de kinderrechter een maatregel wordt uitgesproken óf een afstemming met de gemeente als er geen maatregel wordt geadviseerd.
Maatregel beëindigen
Een Kinderbeschermingsmaatregel is altijd tijdelijk. De rechter spreekt deze voor maximaal 1 jaar uit (en kan deze ieder jaar verlengen). Op het moment dat de gecertificeerde instelling van mening is dat de maatregel afgesloten kan worden, komt iedereen weer bij elkaar aan de jeugdbeschermingstafel. Karlijn: “Tijdens dit moment toetst de Raad voor de Kinderbescherming de voorgenomen beëindiging. Zijn de gronden die hebben geleid tot een Kinderbeschermingsmaatregel niet meer aanwezig? Zijn de doelen, die we in het begin hebben afgesproken behaald? Kan dit nu binnen het vrijwillig kader? Kortom: het moet helder zijn dat er resultaten zijn.”
Uitrol werkwijze jeugdbeschermingstafel
In de gemeenten Almelo, Hengelo en Enschede wordt al gewerkt met verschillende vormen van jeugdbeschermingstafels. Die ervaringen zijn en worden meegenomen bij de implementatie in de hele regio. Kirstin, Karlijn en andere leden van het projectteam zijn hard aan de slag om de werkwijze verder uit te rollen. Kirstin: “Het is nu zaak om uniformiteit in de regio te krijgen. Het werkproces wordt gefinetuned, er wordt gekeken wat ieders rol aan de tafel moet zijn en in welke subregio’s de tafels plaatsvinden. Op centraal gelegen plekken, zo dicht mogelijk bij ouders. De verwachting is dat we vanaf maart 2021 starten met de jeugdbeschermingstafels in heel Twente.”
Onderdeel Twentse Transformatie
Het project ‘regionale werkwijze jeugdbeschermingstafel’ is onderdeel van Ontwikkeltafel 2 van de Twentse Transformatie. Aan ontwikkeltafel 2 staat het thema ‘In Twente groeit de jeugd veilig op’ centraal. Bekijk hier de andere projecten van deze ontwikkeltafel.