Samen met het OZJ - Ondersteuningsteam Zorg voor de Jeugd - organiseren we werksessies, die leiden tot een verbeteraanpak in Twente.

Miranda Velthuis, orthopedagoog-generalist en kartrekker van de pilot - vertelt dat deze manier van werken veel indruk maakt. “Wanneer je bijvoorbeeld in onderzoeken leest over belangrijke inzichten, dan kun je je daar wat meer van distantiëren. Door de ervaringen horen we van jongeren, ouders en hulpverleners wat er beter kan. Het houdt ons heel erg bij waar het daadwerkelijk over gaat, als waardevolle aanvulling op wetenschappelijk onderzoek.

Eigen rouwproces versus behoefte kind
“In het analyseren van de verhalen voelde je duidelijk de loyaliteitsconflicten die kinderen hebben als hun ouders uit elkaar gaan,” vertelt Miranda. “Loyaliteit is een ingewikkeld thema. Het is namelijk ook heel gezond. Het maakt dat je je verbonden voelt met de mensen die belangrijk voor je zijn. Je hebt het gevoel dat je ergens bij hoort. Het geeft een harmonieus gevoel. Wanneer ouders uit elkaar gaan zijn ze vaak nog vol van hun eigen scheidingsproblematiek. Wat ook heel logisch is. Ze zijn bezig met het rouwproces van de relatie. Dan worden vaak niet de sympathiekste dingen over elkaar gezegd. Hoe meer ouders bezig zijn met hun eigen proces, hoe minder ruimte er is om in het belang van het kind, hoe ingewikkelder het wordt voor het kind. 

“Ik betaal niet voor je appel in het weekend van je moeder”
Miranda vertelt over een ervaringsverhaal dat veel indruk op haar heeft gemaakt: “Een jongen van 8 die héél graag op voetbal wilde, koos voor judo, omdat hij wist dat dit gemakkelijker was voor zijn vader. Judo kan hij alleen doen. Bij voetbal moeten ouders rijden, naar wedstrijden en vrijwilligerswerk doen bij de vereniging. Dat gaat me aan mijn hart. Als een jongen de sport niet kan uitoefenen die hij het liefste doet.” Miranda vertelt ook over een eigen ervaring op de markt in Enschede. “Bij de fruitkraam stond een meneer voor mij met twee kinderen van 6 en 8 jaar. Het meisje vroeg: ‘Papa, mag ik een appel?’ Waarop haar vader antwoordde: ‘Het is het weekend van je moeder. Ik ga geen geld voor je fruit betalen.’ Dat deed me pijn om te horen, want wat gebeurt er dan eigenlijk? Ter plekke is er geen geld voor een appel, maar veel meer nog legt het bloot in wat voor lastig parket kinderen kunnen verkeren.” 

Ernstige gevolgen voor kinderen
Niemand kan in een crisis, zoals een scheiding, handelen vanuit alle perspectieven. Bij sommige ouders is dit een kort proces. Andere ouders komen helemaal niet meer uit de strijd met hun ex-partner. Zij kunnen bijvoorbeeld niet meer nadenken over vragen als ‘hoe de ideale kerst er voor de kinderen uitziet.’ Miranda: “Wat je vaak ziet is dat ouders aan kinderen vragen waar ze liever willen zijn op eerste kerstdag? Kinderen kunnen niet kiezen. Als kinderen het gevoel hebben dat ze moeten kiezen voor de ene ouder, dan ontstaat er een innerlijk conflict voor het kind. Hij kiest voor mama, maar doet papa tekort, of andersom. We weten dat als kinderen zich maar blijven aanpassen, enorm verstrikt raken en in allerlei ingewikkelde relaties terechtkomen. Dit kan ernstige psychische gevolgen hebben voor een kind.”

Vindbaarheid van kennis over loyaliteit vergroten
“In de werksessies zien we dat er meer kennis nodig is van loyaliteitsgevoelens bij kinderen. Kennis bij ouders, maar ook bij professionals. Want: weten Twentse ouders die in scheiding liggen over wat dit betekent voor kinderen? Is een huisarts bijvoorbeeld goed op de hoogte van de kennis over loyaliteit? Weet hij waar deze kennis wel ligt? Uit de ervaringsverhalen blijkt dat we de vindbaarheid van alle kennis, ondersteuning en begeleiding moeten vergroten. Het is een live-event dat aandacht verdient. Die aandacht moet passend zijn. In sommige gevallen is een simpel gesprek over loyaliteit en het rouwproces voldoende. Voor anderen betekent het een traject waarin begeleid moet worden met dát wat er nodig is.” 

Het vervolg
Wil jij jouw verhaal delen? Klik hier! In januari 2021 staat de laatste werksessie gepland, waarna ze aan de slag gaan met concrete acties. Het thema ‘Echtscheiding’ moet steeds meer ‘gewoon’ worden om over te praten en om hulp bij te vragen. De pilot is onderdeel van de Twentse Transformatie. Lees meer over ontwikkeltafel 1: 'In Twente groeit de jeugd op in zijn eigen omgeving.'