Jose Blokhuis, GZ-psycholoog en systeemtherapeut bij Mediant, nam deel aan deze pilot en deelt haar ervaringen.
Tim van 12 jaar heeft op verschillende plekken gewoond. Op veel woonplekken ging het mis, omdat hij zoveel boze buien had. In de loop van de tijd werd duidelijk dat hij een vorm van autisme heeft. Zijn agressie kwam vooral door overvraging. Nu zit hij op een plek waar hij veel structuur aangeboden krijgt. De boze buien worden minder. Het gaat goed met hem.
Beperkingen in de hulpverlening
José vertelt: ‘Het voorbeeld van Tim is een typisch voorbeeld van voortschrijdend inzicht. Sommige kinderen hebben inzet nodig vanuit verschillende specialismen en organisaties. De hulpverleners hebben vaak niet alle informatie, waardoor puzzelstukken te laat bij elkaar worden gelegd. Ook ben je afhankelijk van beschikbaarheid van plekken. Je maakt bijvoorbeeld een keuze op basis van wat er voor handen is; ook al is dat niet je eerste keuze vanuit de inhoud. Óf de veiligheid van een kind is zo in het gedrang, dat je met spoed een plek nodig hebt. Je hebt dan – als hulpverlener – nog niet de volledige problematiek in kaart. Het belangrijkste is op dat moment dat de veiligheid gegarandeerd is.’
De eerste stap bepalend
José vervolgt: ‘We moeten elkaar - als organisaties - beter leren kennen. We krijgen nu weleens een aanmelding binnen, die niet bij ons ‘hoort’. Dit komt voort uit onwetendheid. Als ik me verplaats in wat een wijkcoach voor z’n kiezen krijgt. Dat is niet niks. Als er dan óók nog een crisisaanmelding binnenkomt, moet je wel heel creatief zijn om precies de goede stappen te zetten. Vooral de eerste stap in de hulpverlening is bepalend voor het vervolg. Als een wijkcoach bijvoorbeeld denkt dat jeugd-GGZ de beste plek is, dan blijft diegene in de jeugd-GGZ. Is het voorliggend veld de eerste stap? Dan wordt dat vaak (te) lang geprobeerd. Dit kun je voorkomen als je elkaars expertise beter kent en benut.’
Vertrouw op elkaars expertise
José: ‘Er zijn in Twente ontzettend veel aanbieders. Het is mooi dat kinderen en gezinnen veel keuze hebben en de ondersteuning dichtbij huis kunnen ontvangen. Toch maakt deze versnippering het ook ingewikkeld. Het is voor ons al vaak niet duidelijk welke organisatie welk hupaanbod in huis heeft, laat staan voor het gezin. Samenwerking is hierin essentieel. Door elkaar te ontmoeten ontstaat er vertrouwen in elkaars expertise én krijgt het kind sneller de beste plek of behandeling. We werken nu bijvoorbeeld veel samen met Karakter op het gebied van eetstoornissen. Het kind wordt beter geholpen, doordat we elkaar versterken. We moeten niet bang zijn voor ‘het bestaansrecht van de organisatie’, maar handelen vanuit het belang van het kind.’
Aanbeveling: structureel casuïstiek bespreken
Het is van belang dat zorgprofessionals vanuit gemeenten en aanbieders gestructureerde ontmoetingen hebben, waar casuïstiek besproken wordt. In de huidige situatie wordt dit soms lokaal (en regionaal) vormgegeven. Toch ervaart men problemen in het gezamenlijk optrekken bij complexe hulpvragen. José: ‘We moeten de ruimte krijgen om (zelf) actie te ondernemen om zaken op te lossen of op een andere manier te organiseren. Ons advies vanuit de pilot is om bijvoorbeeld een gedragswetenschapper te verbinden aan een lokaal team. Zo kun je op een laagdrempelige manier aanvullende expertise inzetten bij een (vastgelopen) casus.’
‘Beter is nog dat we preventief samenwerken en zorgen dat het geen complexe casus wordt,’ betoogt José tot slot.
Rapport: leren van complexe casuïstiek
De Pilot leren van casuïstiek is onderdeel van de Twentse Transformatie, ontwikkeltafel 1. Lees hier het volledige rapport met aanbevelingen vanuit de pilot ‘leren van complexe casuïstiek'.