‘Weg met de tocht der instituties, maar hoe?’

30-09-2021 22 keer bekeken 0 reacties

In de jeugdzorg is een grote verandering gaande: van traditionele jeugdzorg naar integrale jeugdzorg. Het leveren van zorg in netwerken van organisaties is een complexe taak. Ingeborg Veldkamp, onderzocht - namens Vilans - deze verandering binnen de Twentse Transformatie.

Het onderzoek vond plaats onder de deelnemers van Ontwikkeltafel 1, waaronder 5 beleidsadviseurs uit verschillende gemeenten, 11 managers van cruciale jeugdzorg aanbieders en 3 bestuurders. Het onderzoek geeft antwoord op de vraag: welke factoren maken het samenwerken binnen een jeugdzorgnetwerk nou zo ingewikkeld? En: hoe komen we tot een volgende stap in de transformatie?

Ingeborg vertelt: 'Veel casussen in de jeugdzorg kenmerken zich om de complexe, meervoudige problematiek, waar meerdere beleidsdomeinen moeten samenwerken. Het ‘integreren’ van zorg betekent andere verhoudingen op verschillende niveaus van zorg, denk aan: cliënt en zorgprofessional, zorgaanbieders en professionals onder elkaar. Daarnaast betekent het dat organisaties, met verschillende talen, culturen en werkwijzen, met elkaar moeten gaan samenwerken. Dit maakt het ‘integreren’ van zorg complex.

De visies van organisaties zijn nagenoeg gelijk aan de visie van de Twentse Transformatie: 'wat maakt samenwerken dan zo ingewikkeld?'

Om tot succesvolle integrale zorgnetwerken te komen moeten de werk- en denkwijzen van organisaties en professionals worden getransformeerd tot een integraal werk- en denkkader. Ingeborg: 'Binnen Ontwikkeltafel 1 is veel aandacht besteed aan elkaars bestaansrecht leren kennen. De visies van de verschillende organisaties zijn nagenoeg gelijk aan de visie van de Twentse Transformatie.' Maar wat maakt samenwerken dan zo ingewikkeld? 'Allereerst zie ik in de resultaten van het onderzoek een verschil in de mate van afhankelijkheid. Sommige organisaties denken bijvoorbeeld dat ze samenwerken niet echt nodig hebben in het leveren van de zorg. Ten tweede, spelen financiën en concurrentie ook een rol. Want: wat is je behoefte aan samenwerken als je ook elkaars concurrent bent? Ook kunnen we niet altijd ‘wachten’ op integrale oplossingen. Het probleem van de ‘wachtlijsten’ bijvoorbeeld. Het gaat op korte termijn sneller om een eigen groep in te richten, dan te wachten op de integrale oplossing. Ten slotte, zie ik een gebrek aan concrete organisatieverandering. Ik zie veranderingen aan de ontwikkeltafel, maar dat zijn veranderingen in de vorm van een project. Een verandering op microniveau. Nu moeten deze projecten nog uitrollen over de betroken organisaties zelf.'

'Vertaal netwerkdoelen naar de organisatiecontext.
En andersom: vertaal organisatiewensen naar de netwerkcontext.'

Ingeborg: ‘Er is veel aandacht besteed aan gedeelde doelen, waarden en visies. Daar zijn mooie stappen in ondernomen. En de Twentse Transformatie is al heel goed op weg! Nu is het tijd voor de volgende stap: eigenlijk wil je het zo inrichten dat je voor elk vraagstuk een goed netwerk hebt en de betrokken organisaties ook daadwerkelijk integraal gaan werken. Dit kan worden ondersteund door bijvoorbeeld integrale(re) financiën en besluitvorming. Én het vertalen van netwerkdoelen naar de eigen organisatiecontext. Bespreek met elkaar wat er moet veranderen in de organisatie om dat netwerkdoel te halen. En andersom: vertaal organisatiewensen naar de netwerkcontext. We moeten loskomen van organisatiegrenzen, maar samenwerken rondom een onderwerp (opdracht-probleem-dossier). Vaak vormen individuele medewerkers de schakel tussen de organisatie waartoe zij behoren en het netwerk waarin zij actief zijn. Het is belangrijk om deze rol van 'afgevaardigden' te behouden. Iemand die kennis heeft van de inhoud én organisatieoverstijgend kan denken.'

Meer informatie
Hierboven las je korte samenvatting van het onderzoek. Wil je meer lezen? Bekijk hier het volledige onderzoeksrapport met conclusies en aanbevelingen.

Cookie-instellingen