De afgelopen maanden heeft de projectgroep van de Regiovisie de huidige situatie van het regionale jeugdhulpstelsel in kaart gebracht. Ook hebben we gesprekken gevoerd met diverse partijen (zowel mondeling tijdens bestaande overleggen als via een online vragenlijst), om zo de knelpunten en uitdagingen die zij tegenkomen in de praktijk boven water te halen. De inventarisatie gaf heldere inzichten in de stand van zaken van het jeugdhulpstelsel. We hebben de knelpunten en uitdagingen inmiddels aardig in beeld.
Als vervolg op deze inventarisatie organiseert de projectgroep van de Regiovisie een aantal bijeenkomsten met jeugdigen, wethouders, raadsleden en de zorgaanbieders. Op 21 september gingen we in gesprek met de zorgaanbieders in de regio over de toekomst. Hoe kunnen we de regionale samenwerking en wijze van organisatie dan optimaliseren? Hebben de zorgaanbieders suggesties voor mogelijke oplossingen? En wat kunnen zij dan zelf bijdragen en wat hebben zij daarvoor nodig?
Projectleider Wim Waninge verzorgde de inleiding en gaf toelichting op het proces tot nu toe. Zijn presentatie vind je hier. Daarna gingen we in break-out rooms uiteen om aanbevelingen op te halen op de zes belangrijkste thema’s die opgehaald waren tijdens de inventarisatie.
Over de gemeente die wil weten dat geld goed benut wordt versus de professional die meer tijd wil voor jeugd & gezin en minder formaliteiten.
Informatievragen van gemeenten zijn soms strijdig met de AVG. De hoeveelheid vragen leidt tot vertraging en irritatie, terwijl ISO en HKZ-certificering/BIG registratie ook veel zeggen over betrouwbaarheid. Nu raakt er veel tijd verloren aan het inschatten van minuten terwijl dat soms vooraf moeilijk is aan te geven, met name omdat de complexiteit toeneemt. Dit leidt vaak tot extra werk in de communicatie met gemeentelijke administratie/control.
Het afsprakenoverzicht zorgt voor veel “last”, andere regio’s gebruiken dat overzicht niet en volstaan met doelbeschrijving. Als de verwijzing via de huisarts loopt willen gemeenten bij standaardtrajecten ook afsprakenoverzichten. Er moet meerdere keren per jaar verantwoord worden bij verschillende instanties (CBS, OZJT, accountant). De formats zijn net niet hetzelfde. Dit moet slimmer kunnen als instanties beter gaan afstemmen en voldaan kan worden met één verantwoordingsformat.
Het duurt soms wel 2 tot 3 maanden tot de afgifte van een indicatie en zonder indicatie is er geen declaratie mogelijk. De afspraak is dat er binnen 10 werkdagen een indicatie wordt afgegeven, maar dat lukt niet altijd. Communicatie daarover loopt soms slecht (of niet!).
We zijn veel tijd kwijt aan indicaties, beschikkingen, bewaking en verantwoording. Leer van andere aanpakken zoals de mono-multi aanpak van Eindhoven. Geef voor lichte enkelvoudige (niet-spannende en laagfrequente) hulp langdurige beschikkingen en geen zwaar regime. Zet extra aandacht en energie op de meervoudige en complexe problematiek. Zorg bij het laatste voor gezamenlijke trajectafspraken (voorbeeld West Brabant West).
Overgang 18-/18+ bij de pleegzorg zorgt voor extra werk omdat het vervolg slecht geregeld is. Waarom volgen we de uitspraak van Minister de Jonge niet als norm: verlengen tenzij. Trek dan ook een lijn als gemeenten.
Er zijn zorgen over toename van lokale plannen (lokale visies) op het sociaal domein en de neiging om het als gemeente zelf te willen regelen (OB 1 en 2). Dat gaat van Samen14 naar samen alleen. Dit zorgt voor veel afstemmingsgedoe en tijdsinzet. Blijf het vooral samen doen!
Verleng de huidige inkoop. Nieuwe aanbestedingen kosten de aanbieders erg veel tijd en energie en in het verleden is geen rekening gehouden met zomerreces, wat zorgde voor extra drukte.
Vragen aan de gemeenten
Over afstemming van aanbod, overzicht, samenwerking, het tegengaan versnippering, complexe problematiek en de juiste zorg.
Regio Twente is een grote regio, hierdoor ontbreekt het overzicht. Het zorgportaal kan door aanbieders wel ingevuld worden maar als zoek tool is deze lastig tot ontoegankelijk. Verwijzers halen aanbieder uit een eigen lijstje. Voor aanbieders en verwijzers is het lastig zoeken wie passend is als er iets anders gevraagd wordt of iets toegevoegd moet worden. Er wordt dan alleen gezocht in de kring die je kent.
Een zorglandschap van grote, minder grote en kleine aanbieders zou het mooiste zijn. Daarvoor moeten we elkaar beter kennen en beter samenwerken. Kleine zorgaanbieders zijn veel te klein om specialistische kennis zelf in huis te hebben. Het clusteren van aanbieders die wat aan elkaar kunnen hebben kan hierbij helpen, zoals de consultatie van een psychiater (grote aanbieder) door vrijgevestigden. We moeten samen de dialoog opzoeken om herkenbaar te zijn voor anderen. Met kleine aanbieders kan je sneller handelen/schakelen en diagnostiek doen. Samenwerken kan dus heel veel opleveren.
We zien kansen en uitdagingen in meer netwerkbijeenkomsten voor goede verbindingen, netwerken, conglomeraties en personeel uitwisselen. De netwerken kunnen door de regio georganiseerd en gefaciliteerd worden.
Het is lastig dat er verschillen zijn in regievoering tussen gemeenten. Zorg voor meer eenduidigheid in verwijsroutes en betere screening aan de voorkant.
De eisen aan gezinshuizen om in franchise te werken werkt clustervorming in de hand. Dat zou ook voor andere aanbieders kunnen gelden, zoals zorgboerderijen.
Cluster en organiseer de informatie en type zorg op het zorgportaal, zodat het toegankelijker wordt voor aanbieders. Er zitten verrassende combinaties van zorg bij de kleinere aanbieders. Goede zoekpaden in het zorgportaal ondersteunen in het vinden daarvan.
Over ‘zo licht en dichtbij als mogelijk, zo zwaar als nodig’, de toegang en de rol van externe verwijzers.
Voeg meer kennis en expertise toe aan het voorliggend veld, bijvoorbeeld op scholen. Dit helpt bij het maken van betere inschattingen. De ervaring is dat het voorliggend veld soms moeite heeft de juiste zwaarte in te schatten, waardoor soms te licht of juist te zwaar wordt ingestoken; wat in een later moment voor problemen kan zorgen. De regio zou het leren over signaleren en hoe hiernaar te handelen kunnen versterken. Rondom preventie wordt vaak voor een lichte kortdurende interventie gekozen. Soms kan het ook goed zijn om juist een kortere periode intensief in te steken. Laat voor beide invalshoeken ruimte zijn; beiden kunnen effectief zijn.
We moeten het aanbod en wachtlijsten inzichtelijk maken met behulp van een soort sociale kaart van geïndiceerd aanbod. Dit biedt zich op beschikbaar aanbod (inclusief wachtlijsten) en innovatie oplossingen. Dit bevordert het onderling doorverwijzen naar aanbieders zonder wachtlijsten, het van elkaars interventies en aanbod leren en geeft direct specifieker weer voor toegangsmedewerkers hoe inwoners geholpen kunnen worden.
Sluit aan op landelijke ontwikkelingen. Het is goed dat de regio een visie vormt. Een aantal gemeenten ontwikkelt visies terwijl het nationale beleid regionaal beleid stimuleert. De oproep is om regionaal meer eenheid te vormen met daarbij een duidelijke positionering van de Regiovisie.
De wijze van organisatie kan geoptimaliseerd worden door eenvoudige zorg lokaal te houden en specialistisch bovenregionaal. Kijk naar en leer van de ziekenhuiszorg om de capaciteit/kennis en kunde zo efficiënt mogelijk te benutten. Dit moet ook voorkomen dat we goedkopere zorg proberen in te zetten in casussen waarbij dat helemaal niet mogelijk is.
De regio zou kunnen helpen bij het mogelijk maken van onderlinge intervisie/supervisie onder aanbieders om van elkaar te leren hoe de zorg én samenwerking te verbeteren. Zo hoeft opschalen misschien minder een fenomeen te worden en komt daar meer samenwerking/samen optrekken voor in de plaats. Aanbieders stellen graag scholingsactiviteiten, ervaringsdeskundigen en tools, zoals e-learning als nazorg beschikbaar voor bijvoorbeeld scholen of het voorliggend veld om beter signalen te herkennen en hiernaar te handelen.
Aanbieders hebben in het verleden gepoogd verschillende initiatieven van de grond te brengen. Door traagheid in besluitvorming over financiële middelen zijn deze niet of onvoldoende van de grond gekomen. Om het innovatief karakter te stimuleren zou het fijn zijn als aanbieders en gemeenten risico’s gaan delen rondom pilots om innovatie te stimuleren.
Vraag aan de gemeenten
Over ‘1 gezin, 1 plan, 1 regisseur’ en in de praktijk: te veel plannen en te veel regisseurs.
Inhoudelijke verantwoordelijkheden moeten beter vastgelegd worden bij de organisaties en beroepsgroepen. Wie bepaalt nou eigenlijk, wie heeft nu eigenlijk de lead? Wie kan en mag wat doen? Nu zijn er vaak te veel verschillende gesprekspartners betrokken die een andere kijk op het proces hebben. Het moet vanaf het begin duidelijk zijn dat daar waar de vraag binnenkomt dat tijdens het bepalen van het plaatje de vaste regievoerder wordt toegewezen. Wenselijk is dat dat iemand van de gemeente is en ook duidelijk terugkoppelt.
Benader vraagstukken vanuit ieders expertise zodat er inhoudelijke kennis is en kan worden aangegeven wat de cliënt nodig heeft. Luister beter naar de expert. Alle verschillende partijen die betrokken zijn in een casus moeten samengebracht en geordend worden, weghouden van inhoudelijke betrokkenheid. Luister naar wat er gezegd wordt en hoe dat gezegd wordt.
Er is behoefte aan gelijkwaardige sparringpartners, dus geen generalisten, maar specialisten.
Administratie loopt over te veel kanalen, iedere aanvraag en of verlening wordt weer beoordeeld door een ander persoon. Er gaat veelal meer tijd zitten in het verantwoorden van het financiële aspect en niet meteen om de zorg die een jongere nodig heeft.
Een vast persoon, SKJ geregistreerd, die voor het hele gezin staat met korte lijntjes. Belangrijk is dat we elkaar kennen en netwerken voor een betere samenwerking.
Pas privacyregels aan. Er mag niet gedeeld worden, dat maakt het ingewikkeld vooral ook omdat een casus erg complex is en zorgwekkend is. Dan kun je niet in gesprek gaan omdat wordt gezegd dit mag niet gedeeld worden in het kader van AVG. Er moet meer duidelijkheid en verbetering komen in de kennis wat je wel en niet met elkaar mag delen.
Het missen en ontbreken van een duidelijk digitaal systeem waarin dossier vastgelegd kunnen worden.
Over de benodigde deskundigheid en expertise van personeel en personeelsverloop.
De zorg is uitdagender geworden, casuïstiek wordt steeds complexer en de werkdruk hoger. Dat vraagt ook veel van ons personeel en we hebben niet altijd de juiste expertise in huis.. Kunnen organisaties hierin gezamenlijk optrekken in opleiding en registraties? Maar ook in samenwerking op doorverwijzen? We moeten gezamenlijk een netwerk opbouwen om elkaar te vinden op kennis, expertise en personeel met de juiste kwalificaties. Daar kan de regio een rol in spelen door vanuit de regio netwerkbijeenkomsten op te zetten voor uitwisseling van kennis en expertise.
Personeelsproblemen gaan over lange termijn. We zijn allen verantwoordelijk voor het personeelsbestand. We moeten de handen ineenslaan: gemeenten, mbo’s, hbo’s, universiteit, zorgaanbieders om de regio aantrekkelijk te houden als werkgever in de zorg. Veel zorgaanbieders hebben mooie systemen en aanpakken om medewerkers betrokken te houden. Zo kan je de administratieve rompslomp ondervangen door spraakrapportages of kan je personeel betrokken houden door het bieden van opleidingen en opleidingsdagen.
Er is te weinig waardering in de richting van zorgprofessionals. Die waardering geef je onder andere als professionals meer ruimte krijgen om hun werk uit te voeren en een gezin te geven wat het nodig heeft. Vooraf bepaalde uren werkt onzorgvuldigheid in de hand.
Deskundigheid. Naast skj-registratie wordt ook een zorgrelevant diploma gevraagd. Het traject van een skj-registratie kost veel tijd. Kies voor of/of en niet en/en.
Over optimaal samenwerken, tijdig op- én afschalen, bedrijfsvoerings belangen versus het belang van de cliënt en lokaal ruimte voor maatwerk en efficiënt werken.
De samenwerking en communicatie is beter door duidelijker taken en rolverdeling. Daarvoor moeten we systemen en partijen beter met elkaar laten communiceren. Het helpt als dossiers gedeeld en ingezien kunnen en mogen worden, dat brengt ook meer balans tussen positieve en negatieve informatie over de cliënt. We moeten samen doelen, taal, inzet en regie vaststellen, vooral als er ook zaken spelen buiten jeugdhulp om. Het helpt als duidelijk gemaakt is wie er allemaal in een gezin zitten. Bij meerdere aanbieders en casuïstiek met complexiteit dan moet er een regiebehandelaar aangesteld worden voor het systeem.
Als je aan de voorkant constateert dat het MultiProblem is, ga dan vooraf met alle betrokkenen om tafel. Nu is er vooral papieren uitwisseling, maar dat is niet voldoende.
Afschalen vanuit grotere aanbieders zou eigenlijk alleen moeten kunnen met MDO met het gezin erbij. Zet in op simultane beschikkingen waarbij de specialistische aanbieder een warme overdracht doet met de overnemende aanbieder waardoor tijdelijk extra deskundigheid toegevoegd wordt. Hiervoor moeten we met elkaar om tafel om afspraken af te stemmen.
Het aanbod zorgaanbieders is te groot waardoor onduidelijkheid over aanbod is. De Toegang is goed geëquipeerd om de weg te vinden naar juiste aanbieder met behulp van het zorgportaal met alle informatie, maar de indruk heerst dat dit niet altijd wordt geraadpleegd. Indruk is dat dit niet gebeurt. Het gebruik van het zorgportaal moet geïntensiveerd worden door het bij alle toegangen meer onder de aandacht te brengen. Zorg dat type aanbieders herkenbaar zijn (specialisme), niet alleen op ondersteuningsbehoefte.
Opvallend is dat bij gemeenten waar medewerkers langer werken het prettiger samen werken is, dan bij gemeente waar het verloop hoog is. Regie ligt te vaak in het midden. Als een gemeente goed weet wat je kan, dan is het helder wat de aanbieder toevoegt. Rol gemeente/toegang heel belangrijk. Er is bij de wijkcoach méér kennis nodig over aanbieders. Daarnaast wordt er weinig gebruikt gemaakt van consultatie en diagnose. Aanvragen hiervoor worden niet altijd verstrekt, dat is erg jammer omdat daardoor de nodige scherpte wordt gemist. Consultatie en diagnose moet vaker en eerder.
Er wordt weinig gebruikt gemaakt van consultatie. Bij complexe gezinnen helpt dat erg om scherp te krijgen welke hulp er nodig is en alles onder 1 dak maakt het sneller en prettiger voor de cliënt. Er heerst een overall overschatting van mensen/kinderen. Consultatie kan een uitkomst zijn bij het bepalen wat een cliënt wel/niet kan.
Als een case wordt afgesloten is de samenwerking moeilijker. Er is dan weinig overzicht wie de nazorg oppakt en vaak neemt een aanbieder meer op zich dan de bedoeling is. Er is meer aandacht nodig op het toewijzen van zorg. Het vervolg wordt niet opgepakt door de hoge werkdruk bij wijkcoaches en het probleem van hoge caseload bij wijkcoaches.
De projectgroep zal alle input van jeugdigen, wethouders, raadsleden en de zorgaanbieders verzamelen en verwerken in de Regiovisie. Half oktober zal deze opgeleverd worden en aan iedereen in het veld beschikbaar worden gesteld.
Werkomgevingen
Disclaimer
Webarchief
Deze website maakt gebruik van cookies. Lees meer over cookies in onze cookieverklaring.
Deze cookies verzamelen nooit persoonsgegevens en zijn noodzakelijk voor het functioneren van de website.
Deze cookies verzamelen gegevens zodat we inzicht krijgen in het gebruik en deze website verder kunnen verbeteren.
Deze cookies zijn van aanbieders van externe content op deze website. Denk aan film, marketing- en/of tracking cookies.